آشنایی با رشته ورزشی کریکت
رشته ورزشی کریکت یک ورزش تیمی چوب و توپی است که بین دو تیم یازده نفره در یک زمین بیضی‌شکل یا دایره‌ای انجام می‌شود. هدف اصلی بازی این رشته ورزشی تیمی کسب امتیاز با زدن توپ (توسط تیم مهاجم) و جلوگیری از کسب امتیاز توسط حریف (توسط تیم مدافع) است. کریکت به دلیل قوانین پیچیده، استراتژی‌های متنوع، و نیاز به مهارت‌های فردی و تیمی بالا، به یکی از محبوب‌ترین ورزش‌ها در سراسر جهان، به ویژه در کشورهای مشترک‌المنافع، تبدیل شده است.
کریکت ورزشی بسیار تاکتیکی است که در آن کاپیتان‌ها باید تصمیمات پیچیده‌ای در مورد آرایش فیلدرها، انتخاب باولرها و زمان اعلام اینینگز بگیرند. این ورزش ترکیبی از مهارت‌های فیزیکی (قدرت، سرعت، چابکی) و ذهنی (تمرکز، تصمیم‌گیری سریع) را می‌طلبد. بازیکنان در نقش‌های مختلفی مانند بتسمن، باولر، فیلدر، و ویکت‌کیپر (بازیکن پشت ویکت که توپ‌های از دست رفته بتسمن را می‌گیرد) بازی می‌کنند. کریکت ورزشی با تاریخچه غنی است که ریشه‌های آن به قرن ۱۶ در انگلستان باز می‌گردد. این ورزش در بسیاری از کشورها بخشی از هویت فرهنگی آن‌ها محسوب می‌شود
نحوه بازی
بازی کریکت به نوبت انجام می‌شود و هر نوبت به عنوان اینینگز شناخته می‌شود. در هر اینینگز، یک تیم در نقش بَتینگ (مهاجم) و تیم دیگر در نقش فیلدینگ (مدافع) قرار می‌گیرد. دو بازیکن از تیم بتینگ به نام بَتسمن وارد زمین می‌شوند و مقابل ویکت‌ها قرار می‌گیرند. هدف آن‌ها کسب امتیاز با زدن توپ پرتاب شده توسط بازیکن حریف (باولر) و دویدن بین دو ویکت است. تیم فیلدینگ سعی می‌کند تا با باولینگ (پرتاب توپ) به ویکت یا خارج کردن بتسمن از بازی به روش‌های مختلف (به نام آوت (Out) کردن)، از کسب امتیاز توسط تیم بتینگ جلوگیری کند. بازیکنان فیلدینگ در نقاط مختلف زمین مستقر می‌شوند تا توپ را پس از ضربه زدن بتسمن جمع‌آوری کرده و امتیازات را محدود کنند.
امتیازات زمانی به دست می‌آیند که بتسمن‌ها پس از ضربه زدن به توپ، بین دو ویکت بدوند. همچنین، اگر توپ به خارج از محوطه مشخصی از زمین برسد، امتیازات بیشتری (۴ یا ۶ امتیاز) به تیم بتینگ تعلق می‌گیرد. یک بتسمن می‌تواند به روش‌های مختلفی از بازی خارج شود. باولر توپ را به ویکت بتسمن می‌زند و بیل‌ها می‌افتند. توپ به پای بتسمن می‌خورد و داور تشخیص می‌دهد که اگر پا نبود، توپ به ویکت می‌خورد. بازیکن فیلدر توپ ضربه خورده را قبل از اینکه به زمین بیفتد، با یک دست بگیرد. بازیکنان فیلدر قبل از اینکه بتسمن بتواند به ویکت خود برسد، توپ را به ویکت بزنند.
انواع بازی کریکت
کریکت در فرمت‌های مختلفی بازی می‌شود که هر کدام قوانین و طول متفاوتی دارند:
- کریکت تست: طولانی‌ترین و سنتی‌ترین فرمت، که معمولاً ۵ روز طول می‌کشد و هر تیم دو اینینگز بتینگ دارد.
- کریکت یک روزه بین‌المللی: بازی‌هایی که در یک روز به پایان می‌رسند و هر تیم حداکثر ۵۰ اوور بتینگ دارد.
- Twenty20 (T20): کوتاه‌ترین و پویاترین فرمت، که هر تیم تنها ۲۰ اوور بتینگ دارد و معمولاً در حدود ۳ ساعت به پایان می‌رسد. این فرمت محبوبیت زیادی پیدا کرده است.
تاریخچه
ورزش کریکت با تاریخچه‌ای غنی و پرفراز و نشیب، از ریشه‌های خود در انگلستان تا گسترش جهانی و حضور در ایران، مسیر طولانی را پیموده است. اعتقاد بر این است که کریکت در قرن ۱۶ در جنوب شرقی انگلستان، ابتدا به عنوان یک بازی کودکان، ریشه گرفته است. تئوری‌های مختلفی در مورد مبدأ آن وجود دارد؛ یکی از آن‌ها این است که چوپان‌ها با چوبدستی‌های خود سنگ‌ها را می‌زدند و از محوطه چوپانی خود دفاع می‌کردند. اولین مسابقه ثبت‌شده بین دو تیم مشخص در سال ۱۶۴۶ در کنت انگلستان برگزار شد. در قرن ۱۸، کریکت به تدریج به یک ورزش سازمان‌یافته با قوانین ثابت تبدیل شد و باشگاه “همبلدون” در دهه ۱۷۶۰ نقش مهمی در تدوین این قوانین ایفا کرد. پایان این قرن، کریکت به ورزش ملی انگلستان تبدیل شد.
در دهه ۱۹۷۰، با ظهور تورنمنت “ورلد سریز”، جهان کریکت دستخوش تغییرات بزرگی شد. جام جهانی کریکت، مهم‌ترین رویداد بین‌المللی این ورزش، از آن زمان به بعد برگزار می‌شود. پیروزی تیم ضعیف هند در جام جهانی ۱۹۸۳ برابر هند قدرتمند وست، انفجاری در محبوبیت این بازی در هند ایجاد کرد. در سال ۲۰۰۳، فرمت Twenty20 (T20) معرفی شد که با سرعت بالا و هیجان زیاد، انقلابی در کریکت ایجاد کرد و به جذب مخاطبان جدید کمک شایانی کرد. این فرمت در حدود ۳ ساعت به پایان می‌رسد و به دلیل ارزش سرگرمی بالا، بسیار محبوب شده است.
تاریخچه کریکت در ایران
کریکت در دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ میلادی توسط کارکنان و کارشناسان انگلیسی فعال در صنعت نفت ایران وارد کشور شد. مناطق نفت‌خیز مانند مسجدسلیمان، هفتکل و آبادان محل برگزاری مسابقات کریکت بودند که در آن انگلیسی‌ها و ایرانی‌ها در کنار هم به رقابت می‌پرداختند. همچنین، سفارتخانه‌های خارجی در تهران و شهرستان‌ها، به ویژه سفارتخانه‌های استرالیا، پاکستان و هند، در این ورزش فعال بودند. با ملی شدن صنعت نفت در سال ۱۹۵۱، حضور خارجی‌ها و در نتیجه فعالیت‌های کریکت کاهش یافت و این ورزش به تدریج در ایران به حاشیه رفت.
پس از انقلاب اسلامی و به خصوص در اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی، کریکت مجدداً توسط ایرانیانی که در خارج از کشور تحصیل کرده بودند یا مقیم کشورهای آسیایی (به ویژه کشورهای شبه قاره هند که کریکت در آن‌ها بسیار محبوب است) بودند، در ایران رواج یافت. در سال ۲۰۰۳، تیم ملی کریکت ایران به صورت رسمی به عضویت شورای بین‌المللی کریکت (ICC) درآمد. این گامی مهم در جهت سازماندهی و توسعه این ورزش در ایران بود. فدراسیون کریکت ایران (که بخشی از فدراسیون انجمن‌های ورزشی است) در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای توسعه زیرساخت‌ها، برگزاری مسابقات قهرمانی کشور (در بخش آقایان و بانوان)، و اعزام تیم‌های ملی به رقابت‌های آسیایی و جهانی انجام داده است.
تمرینات رشته ورزشی کریکت
برای موفقیت در رشته ورزشی کریکت، ترکیبی از آمادگی جسمانی عمومی و تمرینات تخصصی متناسب با نقش بازیکن (بَتسمن، باولر، فیلدر، ویکت‌کیپر) ضروری است. در ادامه به شرح تمرینات تخصصی می پردازیم.
تخصصی برای بَتسمن‌ها
هدف اصلی بتسمن‌ها کسب امتیاز است، بنابراین تمرینات آن‌ها بر روی تکنیک ضربه زدن، زمان‌بندی، کار با پا و تمرکز متمرکز است.
- تمرین با سایه بَتینگ: بدون توپ و تنها با بَت، انواع ضربات (مانند Drive, Cut, Pull) را تمرین کنید. بر روی وضعیت بدن، حرکت پا، و دنبال کردن ضربه تمرکز کنید. این تمرین را جلوی آینه یا با فیلمبرداری از خود انجام دهید تا بتوانید اشتباهات را تشخیص دهید.
- بَتینگ در نِت: تمرین بَتینگ در برابر باولرهای واقعی یا دستگاه پرتاب توپ برای شبیه‌سازی شرایط مسابقه. تمرین ضربه زدن به توپ‌های با خطوط و طول‌های مختلف. تمرکز بر روی مشاهده دقیق توپ از دست باولر تا تماس با بَت.
- پرتاب توپ تنیس: یک نفر توپ تنیس را از ارتفاع شانه رها کند و بتسمن باید به سرعت واکنش نشان داده و آن را با بَت بزند یا بگیرد. این کار واکنش‌ها را به شدت بهبود می‌بخشد.
- تمرین با توپ‌های آویزان: توپ کریکت یا تنیس را از سقف آویزان کنید و با بَت به آن ضربه بزنید تا زمان‌بندی و دقت ضربه را بهبود بخشید.
- تمرین حرکت پا: تمرین حرکت‌های سریع و دقیق پا برای رسیدن به موقع به نقطه فرود توپ و حفظ تعادل. استفاده از مخروط یا نردبان چابکی برای تمرین حرکت به سمت جلو و عقب یا پهلو.
- تقویت بالاتنه و قدرت مچ دست: پوش آپ (Push-ups) و دراز و نشست (Sit-ups) برای تقویت عمومی. تمرینات با وزنه‌های سبک یا باندهای مقاومتی برای تقویت مچ دست و ساعد که در کنترل بَت و تولید قدرت ضربه مهم هستند.
تخصصی برای باولرها
باولرها نیاز به استقامت، قدرت انفجاری، دقت و کنترل دارند.
- تمرین ران‌آپ: تمرین دویدن تا کریز با سرعت و ریتم ثابت، که برای تحویل توپ با حداکثر سرعت و دقت ضروری است. بر روی قدم‌های آخر و پرش قبل از پرتاب تمرکز کنید.
- پرتاب توپ: بولینگ در نِت: تمرین پرتاب انواع توپ‌ها (مانند Fast, Swing, Spin) با تمرکز بر دقت در خط (Line) و طول (Length).
- هدف‌گیری: قرار دادن نشانه‌هایی (مانند کلاه یا مخروط) روی پیچ و تلاش برای زدن آن‌ها با توپ.
- تمرینات “Over” کامل: پرتاب ۶ توپ به صورت متوالی برای شبیه‌سازی یک اوور کامل در بازی.
- تمرینات تک پا: مانند ایستادن روی یک پا و حفظ تعادل، برای بهبود پایداری در لحظه رها کردن توپ.
- پرش و فرود: برای کاهش خطر آسیب‌دیدگی در حین فرود پس از پرتاب.
- تمرینات شانه و بازو: با باندهای مقاومتی یا وزنه‌های سبک برای تقویت عضلات شانه و افزایش سرعت بازو.
- سپرینت‌های مکرر: شبیه‌سازی دویدن‌های کوتاه و مکرر در حین باولینگ.
- تمرین با توپ‌های سنگین: استفاده از توپ‌های کمی سنگین‌تر از توپ کریکت برای افزایش قدرت بازو (با احتیاط و زیر نظر مربی).
تمرینات تخصصی برای فیلدرها
فیلدرها نیاز به سرعت، چابکی، واکنش سریع و مهارت گرفتن توپ دارند.
- گرفتن توپ‌های بلند: پرتاب توپ به بالا و تمرین گرفتن آن.
- گرفتن توپ‌های زمینی: تمرین جمع کردن توپ از روی زمین با سرعت و دقت، و سپس پرتاب به سمت ویکت.
- گرفتن توپ‌های در حال حرکت: تمرین گرفتن توپ در حین دویدن یا شیرجه زدن.
- تمرین واکنش: استفاده از دیوار برای پرتاب توپ و گرفتن آن به محض برگشت.
- پرتاب به سمت ویکت: پرتاب مستقیم و دقیق به سمت ویکت از فواصل مختلف.
- پرتاب سریع از زمین: جمع کردن سریع توپ و پرتاب به سمت ویکت‌کیپر یا باولر.
- دریل‌های مخروطی و نردبان چابکی: برای بهبود تغییر جهت‌های ناگهانی و سرعت پا.
- شبیه‌سازی موقعیت‌های بازی: تمرین فیلدینگ در موقعیت‌های مختلف (مانند Slip, Point, Mid-on) و واکنش به توپ‌های ضربه خورده توسط بتسمن.
تخصصی برای ویکت‌کیپرها
ویکت‌کیپرها نیاز به واکنش‌های فوق‌العاده سریع، چابکی، پایداری، تمرکز بالا و مهارت گرفتن توپ دارند.
- گرفتن توپ‌های سریع: تمرین گرفتن توپ‌های پرتاب شده توسط باولرهای سریع.
- گرفتن توپ‌های چرخشی: تمرین گرفتن توپ‌های پرتاب شده توسط باولرهای چرخشی که ممکن است تغییر جهت ناگهانی دهند.
- گرفتن توپ‌های پهلو: تمرین حرکت سریع به طرفین برای گرفتن توپ‌های از دست رفته.
- گرفتن توپ‌های پایین و بلند: تمرین واکنش به توپ‌هایی با ارتفاعات مختلف.
- تمرین با دیوار: پرتاب توپ به دیوار و گرفتن آن به محض برگشت.
- دریل‌های سریع پا: برای حرکت سریع پشت ویکت و پوشش مساحت بیشتر.
- تمرین تغییر جهت: شبیه‌سازی موقعیت‌هایی که توپ از کنار بتسمن رد می‌شود و نیاز به تغییر جهت ناگهانی دارد.
- تمرین سریع برداشتن بیل‌ها پس از توپ برای آوت کردن بتسمن زمانی که او از کریز خارج شده است.
- همکاری با باولر برای زمان‌بندی صحیح.
انواع مسابقات رشته ورزشی کریکت
رشته ورزشی کریکت دارای فرمت‌ها و مسابقات متنوعی است که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. این تنوع باعث شده تا این ورزش برای طیف گسترده‌ای از مخاطبان جذاب باشد، از بازی‌های چند روزه و سنتی تا مسابقات سرعتی و هیجان‌انگیز.
مسابقات کریکت در جهان
- جام جهانی کریکت: معتبرترین رویداد در فرمت ODI که هر چهار سال یک بار برگزار می‌شود و تیم‌های برتر جهان برای کسب عنوان قهرمانی رقابت می‌کنند.
- جام قهرمانان: تورنمنت دیگری که تیم‌های برتر رده‌بندی ODI در آن شرکت می‌کنند.
- بیست بیست (Twenty20 – T20): کوتاه‌ترین، پویاترین، و هیجان‌انگیزترین فرمت کریکت. هر مسابقه معمولاً حدود ۳ ساعت طول می‌کشد و هر تیم یک نوبت بَتینگ با ۲۰ اوور دارد. این فرمت برای جذب مخاطبان جدید و ارائه یک تجربه سریع و سرگرم‌کننده طراحی شده است. بازیکنان لباس‌های رنگی و هیجان‌انگیز به تن می‌کنند و بازی با توپ سفید انجام می‌شود.
مسابقات کریکت در ایران
کریکت در ایران هنوز یک ورزش در حال توسعه است، اما تلاش‌های زیادی برای سازماندهی و برگزاری مسابقات در سطوح مختلف در حال انجام است. فدراسیون انجمن‌های ورزشی و انجمن کریکت ایران مسئولیت نظارت بر این فعالیت‌ها را بر عهده دارند.
- مسابقات قهرمانی کشور: انجمن کریکت ایران به طور منظم مسابقات قهرمانی کشور را در دو بخش آقایان و بانوان برگزار می‌کند. این مسابقات معمولاً در فرمت‌های کوتاه‌تر مانند T20 یا ODI برگزار می‌شوند تا به دلیل محدودیت‌های زمانی و زیرساختی، امکان برگزاری آن‌ها فراهم شود. استان سیستان و بلوچستان به دلیل داشتن بیشترین بازیکنان و زیرساخت‌های نسبی، مرکز اصلی این مسابقات است.
- لیگ‌های داخلی (در حال توسعه): تلاش‌هایی برای راه‌اندازی و توسعه لیگ‌های داخلی کریکت در استان‌های فعال صورت گرفته است. این لیگ‌ها به ارتقاء سطح بازیکنان و ایجاد رقابت بیشتر کمک می‌کنند. برای مثال، اولین لیگ کریکت بانوان ایران نیز برگزار شده است.
- مسابقات منطقه‌ای و استانی: در استان‌هایی که کریکت فعال است، مانند سیستان و بلوچستان، مسابقات و تورنمنت‌های محلی و استانی به طور مرتب بین تیم‌های شهرها و مناطق مختلف برگزار می‌شود. این مسابقات نقش مهمی در شناسایی استعدادها و توسعه پایگاه بازیکنان دارند.
قوانین مخصوص مسابقات رشته ورزشی کریکت
رشته ورزشی کریکت، ورزشی با قوانین پیچیده و پرجزئیات است که برای درک کامل آن، نیاز به زمان و تجربه زیاد است. با این حال، می‌توان به قوانین اصلی و کلیدی آن اشاره کرد که مبنای هر سه فرمت بازی (تست، یک روزه، و T20) هستند. تفاوت‌های عمده‌ای بین این فرمت‌ها وجود دارد که عمدتاً بر روی طول بازی و محدودیت‌های اعمال شده برای سرعت بخشیدن به آن تمرکز دارند. در اینجا به مهم‌ترین قوانین کریکت می‌پردازیم.
تیم‌ها و بازیکنان
دو تیم ۱۱ نفره با یکدیگر رقابت می‌کنند. در هر نوبت بَتینگ (اینینگز)، دو بازیکن از تیم مهاجم (بَتسمن‌ها) در زمین هستند.۱۰ بازیکن از تیم مدافع (فیلدرها) به همراه یک باولر و یک ویکت‌کیپر در زمین حضور دارند. زمین کریکت معمولاً بیضی‌شکل یا دایره‌ای است. در مرکز زمین، یک نوار مستطیلی به طول ۲۲ یارد (حدود ۲۰.۱۲ متر) به نام پیچ (Pitch) قرار دارد. در دو انتهای پیچ، دو ویکت (Wicket) قرار دارند. هر ویکت شامل سه چوب عمودی (استامپ) و دو چوب کوچک افقی (بیل) است. هدف اصلی تیم مهاجم (بَتینگ) کسب امتیاز (Runs) بیشتر از تیم حریف است. هدف تیم مدافع (فیلدینگ/باولینگ) خارج کردن (Out) بَتسمن‌ها و جلوگیری از کسب امتیاز توسط حریف است.
قوانین بازی
- اینینگز: هر نوبت بَتینگ یک “اینینگز” نامیده می‌شود. یک اینینگز زمانی به پایان می‌رسد که ۱۰ بَتسمن از تیم بَتینگ “آوت” شوند.تعداد اوورهای تعیین شده به پایان برسد (فقط در ODI و T20). کاپیتان تیم بَتینگ تصمیم به “اعلام اینینگز” (Declaration) بگیرد (فقط در تست کریکت). هدف امتیازی تیم بَتینگ دوم برای پیروزی حاصل شود.
- اوور: مجموعه‌ای از شش توپ قانونی که توسط یک باولر پرتاب می‌شود، یک “اوور” نامیده می‌شود. بعد از هر اوور، باولر دیگری از سمت دیگر پیچ پرتاب را آغاز می‌کند.
- مهم‌ترین روش‌های کسب امتیاز (Runs): دویدن بین ویکت‌ها است بعد از ضربه زدن به توپ، بَتسمن‌ها می‌توانند بین دو ویکت بدوند. هر بار رفت و برگشت کامل بین دو ویکت، یک امتیاز محسوب می‌شود.
- مرز (Boundary): اگر توپ پس از ضربه زمینی به خارج از مرز زمین بازی برسد، ۴ امتیاز به تیم بَتینگ تعلق می‌گیرد. اگر توپ پس از ضربه هوایی و بدون برخورد به زمین، به خارج از مرز زمین برسد، ۶ امتیاز (هوم ران) به تیم بَتینگ تعلق می‌گیرد.
- امتیازات اضافی (Extras): امتیازاتی که بدون اینکه بَتسمن توپ را با بَت بزند، به دست می‌آید، شامل:
- وایْد (Wide): توپی که از دسترس بَتسمن بسیار دور باشد و غیرقابل بازی تلقی شود. (۱ امتیاز + توپ دوباره پرتاب می‌شود)
- نو بال (No Ball): توپی که با خطا در پرتاب (مثلاً پا از خط پرتاب خارج شود) یا پرتاب غیرقانونی (مثلاً پرتاب بلند بالای سر) پرتاب شود. (۱ امتیاز + توپ دوباره پرتاب می‌شود و بَتسمن در توپ بعدی یک “فری هیت” دارد، یعنی نمی‌تواند با روش‌های رایج آوت شود).
- لِگ بای (Leg Bye): توپی که به بدن بَتسمن (غیر از بَت یا دست‌های نگهدارنده بَت) برخورد کند و بَتسمن‌ها بتوانند با دویدن بین ویکت‌ها امتیاز کسب کنند.
- بای (Bye): توپی که بَتسمن به آن ضربه نمی‌زند و توپ از ویکت‌کیپر عبور می‌کند و بَتسمن‌ها می‌توانند با دویدن بین ویکت‌ها امتیاز کسب کنند.
مهم‌ترین روش‌های خارج کردن بَتسمن
یک بَتسمن زمانی “آوت” می‌شود که یکی از این شرایط اتفاق بیفتد:
- بُلد (Bowled): باولر توپ را به ویکت بَتسمن می‌زند و بیل‌ها (چوب‌های افقی روی استامپ‌ها) می‌افتند.
- کات (Caught): بازیکن فیلدر توپ ضربه خورده توسط بَتسمن را قبل از اینکه به زمین بیفتد، با یک دست بگیرد.
- لِگ بیفور ویکت (LBW – Leg Before Wicket): توپ به پای بَتسمن برخورد می‌کند و داور تشخیص می‌دهد که اگر پا مانع نمی‌شد، توپ به ویکت برخورد می‌کرد.
- ران آوت (Run Out): یک بازیکن فیلدر یا باولر یا ویکت‌کیپر، قبل از اینکه بَتسمن بتواند به کریز امن خود برسد، توپ را به ویکت می‌زند و بیل‌ها را می‌اندازد.
- اِستامپد (Stumped): زمانی اتفاق می‌افتد که بَتسمن مهاجم از کریز خود خارج شده باشد و ویکت‌کیپر (بازیکن پشت ویکت) توپ را دریافت کرده و به سرعت بیل‌ها را از روی ویکت بیندازد.
- هیْت ویکت (Hit Wicket): بَتسمن به طور اتفاقی با بَت یا بدنش به ویکت خود برخورد کرده و بیل‌ها را می‌اندازد.
- بولینگ یک اینینگز (Bowled a full innings): وقتی یک بَتسمن پس از ضربه زدن به توپ، دوباره به توپ ضربه بزند تا از آوت شدن جلوگیری کند (به جز در موارد خاص)، “آوت” محسوب می‌شود.
- بازیکن مداخله‌گر در میدان (Obstructing the Field): اگر بَتسمن عمداً مانع از فیلدینگ حریف شود.
- تایم آوت (Timed Out): اگر بَتسمن بعدی ظرف مدت زمان تعیین‌شده (معمولاً ۲ دقیقه) پس از آوت شدن بَتسمن قبلی، آماده بازی نباشد.
- در دست گرفتن توپ (Handled the Ball): اگر بَتسمن عمداً توپ را با دست خود لمس کند (به جز برای محافظت از خود یا به دستور داور).
نقش داوران و داور سوم
دو داور اصلی در زمین بازی وظیفه قضاوت و اعمال قوانین را بر عهده دارند. در مسابقات بین‌المللی، یک داور سوم خارج از زمین (با استفاده از بازبینی ویدیویی) در تصمیم‌گیری‌های پیچیده یا مورد اعتراض تیم‌ها کمک می‌کند.
تجهیزات و لوازم ورزشی رشته ورزشی کریکت
در رشته ورزشی کریکت، هر بازیکن، بسته به نقش خود (بَتسمن، باولر، فیلدر، ویکت‌کیپر)، به تجهیزات و لوازم خاصی نیاز دارد. علاوه بر این، تجهیزات عمومی نیز برای انجام بازی ضروری است. در ادامه به تفکیک به این لوازم اشاره می‌کنیم:
تجهیزات و لوازم انفرادی بازیکنان
- بَت کریکت: مهم‌ترین وسیله برای بَتسمن‌ها برای ضربه زدن به توپ. معمولاً از چوب بید (Willow) ساخته می‌شود و در اندازه‌ها و وزن‌های مختلف موجود است.
- پدهای بَتینگ: محافظ‌های ضخیم برای ساق پا که از آسیب‌دیدگی در برابر ضربه توپ جلوگیری می‌کنند.
- دستکش‌های بَتینگ: دستکش‌های محافظ و نرم برای دست‌ها که انگشتان را در برابر ضربه توپ محافظت می‌کنند و در عین حال چسبندگی به دسته بَت را فراهم می‌کنند.
- کلاه ایمنی: محافظ سر و صورت که برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی در برابر توپ‌های سریع ضروری است.
- کفش‌های باولینگ: کفش‌های مخصوص با استوک (میخ‌های فلزی یا پلاستیکی) که چسبندگی لازم را روی زمین فراهم می‌کنند و از لغزش جلوگیری می‌کنند. برخی باولرهای سرعتی ممکن است از کفش‌های با محافظت اضافی در پنجه استفاده کنند.
- کفش‌های فیلدینگ: مشابه کفش‌های باولینگ، با استوک برای چسبندگی و چابکی.
- دستکش فیلدینگ: برخی فیلدرها، به خصوص آن‌هایی که در موقعیت‌های نزدیک به بَتسمن (مانند Close-in Fielders) بازی می‌کنند، از دستکش‌های بدون انگشت یا نازک برای محافظت از دست‌ها و کمک به گرفتن توپ استفاده می‌کنند.
- دستکش‌های ویکت‌کیپینگ: دستکش‌های بزرگ و محافظی که امکان گرفتن توپ‌های سریع و چرخان را فراهم می‌کنند. این دستکش‌ها دارای پدهای ضخیم در کف دست و انگشتان هستند.
- پدهای ویکت‌کیپینگ : پدهای کوتاه‌تر و پهن‌تر از پدهای بَتینگ که برای حرکت سریع و نشستن ویکت‌کیپر طراحی شده‌اند.
- کفش ویکت‌کیپینگ: کفش‌های با چسبندگی خوب و انعطاف‌پذیری برای حرکات سریع.
تجهیزات و لوازم عمومی
این لوازم برای برگزاری یک مسابقه کریکت ضروری هستند و معمولاً توسط باشگاه یا برگزارکننده مسابقه تهیه می‌شوند:
- توپ کریکت: توپی سخت و محکم که از چوب‌پنبه، نخ و چرم ساخته می‌شود. رنگ آن معمولاً قرمز برای بازی‌های تست و کریکت کلوپ و سفید برای ODI و T20 (برای دید بهتر در شب) است. اندازه و وزن استاندارد دارد.
- ویکت‌ها: شامل شش استامپ (Stumps) (چوب‌های عمودی) و چهار بیل (Bails) (چوب‌های افقی کوچک که روی استامپ‌ها قرار می‌گیرند). دو ویکت در دو انتهای پیچ قرار می‌گیرند.
- کاور زمین: پوشش‌های بزرگی که روی پیچ و گاهی اوقات کل زمین، برای محافظت از آن در برابر باران یا شبنم استفاده می‌شوند.
- تابلوی امتیازات: برای نمایش امتیازات تیم‌ها، تعداد اوورها، و اطلاعات دیگر بازی. می‌تواند الکترونیکی یا دستی باشد.
- کریز مارکرها: رنگ سفید برای مشخص کردن خطوط کریز روی پیچ.
رشته ورزشی کریکت مناسب چه افرادی است
برای موفقیت در رشته ورزشی کریکت، ترکیبی از ویژگی‌های فیزیکی، ذهنی، فنی و شخصیتی لازم است. این ویژگی‌ها می‌توانند در نقش‌های مختلف بازیکنان (بتسمن، باولر، فیلدر، ویکت‌کیپر) کمی متفاوت باشند، اما برخی از آن‌ها برای همه ضروری هستند.
ویژگی‌های فیزیکی
- آمادگی جسمانی بالا: کریکت، برخلاف تصور عموم، یک ورزش بسیار فیزیکی است. بازیکنان باید بتوانند ساعت‌ها در زمین بدوند، توپ را با قدرت پرتاب کنند، و در مقابل ضربات سخت مقاومت کنند.
- استقامت: به خصوص برای باولرها (که باید اوورهای زیادی پرتاب کنند) و بتسمن‌ها (که باید برای مدت طولانی در زمین بمانند). مسابقات طولانی تست کریکت به استقامت ذهنی و بدنی فوق‌العاده‌ای نیاز دارد.
- سرعت و چابکی: برای دویدن بین ویکت‌ها، فیلدینگ سریع، و واکنش نشان دادن به توپ‌های پرتاب شده.
- قدرت: برای ضربه زدن قدرتمند به توپ (بتسمن‌ها)، پرتاب توپ با سرعت بالا (باولرهای سرعتی)، و پرتاب‌های دقیق و قوی در فیلدینگ.
- تعادل و هماهنگی: برای حفظ وضعیت صحیح در حین ضربه زدن، باولینگ، و گرفتن توپ. هماهنگی دست و چشم در کریکت حیاتی است.
- انعطاف‌پذیری: برای کاهش خطر آسیب‌دیدگی و بهبود دامنه حرکتی در هنگام پرتاب یا ضربه زدن.
- تغییر تاکتیک: توانایی تطبیق با شرایط مختلف زمین، آب و هوا، استراتژی تیم حریف و فرمت‌های مختلف بازی.
- تنوع در مهارت: یک بتسمن باید بتواند انواع ضربات را بزند؛ یک باولر باید بتواند توپ‌ها را با سرعت‌ها و چرخش‌های مختلف پرتاب کند.
- درک بازی: فهمیدن وضعیت بازی، نیازهای تیم، و تاکتیک‌های حریف. این شامل توانایی خواندن بازی و پیش‌بینی حرکت بعدی می‌شود.
کریکت برای افراد دارای معلولیت جسمی
افراد دارای معلولیت جسمی می‌توانند در رشته ورزشی کریکت فعالیت کنند. کریکت، مانند بسیاری از ورزش‌های دیگر، نسخه‌های سازگار شده‌ای برای افراد با نیازهای خاص دارد تا امکان مشارکت گسترده‌تر را فراهم کند. این نسخه‌های سازگار شده اغلب تحت عنوان “پارا کریکت” (Para-Cricket) شناخته می‌شوند و شامل دسته‌های مختلفی هستند.
انواع پارا کریکت
- کریکت با ویلچر: این فرمت برای افرادی است که از ویلچر استفاده می‌کنند. قوانین ممکن است کمی تغییر یابند، مثلاً در مورد نحوه پرتاب توپ یا محدودیت‌های دویدن، اما اصول کلی بازی حفظ می‌شود. زمین بازی و تجهیزات ممکن است برای سهولت حرکت ویلچرها سازگار شوند.
- کریکت نابینایان: این یک فرمت بسیار توسعه یافته و محبوب برای افراد نابینا و کم‌بینا است. از توپ‌های بزرگ‌تر و حاوی زنگوله استفاده می‌شود تا بازیکنان بتوانند با صدای زنگوله موقعیت توپ را تشخیص دهند. برخی قوانین تغییر می‌کنند تا بازی عادلانه باشد. به عنوان مثال، یک بتسمن نابینا ممکن است اجازه داشته باشد توپ را پس از یک بار جهش بزند، یا در صورت پرتاب نو بال، توپ مجدداً پرتاب شود. بازیکنان معمولاً بر اساس میزان بینایی خود به دسته‌های مختلف (کاملاً نابینا، کم‌بینا و غیره) تقسیم می‌شوند.
- کریکت ناشنوایان: این فرمت برای بازیکنان ناشنوا یا کم‌شنوا است. قوانین بازی معمولاً مشابه کریکت عادی است، اما برای ارتباط از اشاره‌ها و علائم بصری استفاده می‌شود. داوران و هم‌تیمی‌ها از طریق سیگنال‌های بصری با بازیکنان ارتباط برقرار می‌کنند.
- کریکت برای افراد با معلولیت‌های فکری و اوتیسم: برای این دسته از افراد نیز تلاش‌هایی برای سازگاری بازی و فراهم کردن محیطی حمایتی صورت گرفته است. قوانین ممکن است ساده‌تر شوند و بر مشارکت و لذت بردن از بازی تأکید بیشتری شود.