رشته دو و میدانی
رشته ورزشی دو و میدانی یکی از ورزش‌های پرطرفدار و جذاب و یک رشته ورزشی انفرادی است که شامل دو و میدانی و وزنه‌برداری است. این ورزش‌ها به صورت تخصصی توسط ورزشکاران حرفه‌ای و غیر حرفه‌ای در سطوح مختلف انجام می‌شود. در ورزش دو و میدانی، ورزشکاران در رشته‌های مختلف از جمله دویدن، پرش ارتفاع، پرتاب دیسک و گلوله، و پنج‌گانه رقابت می‌کنند. ورزش وزنه‌برداری نیز شامل انجام حرکاتی است که با استفاده از وزنه‌های سنگین انجام می‌شود و به نیروی عضلات بدن و استحکام آنها کمک می‌کند. این ورزش به عنوان یکی از ورزش‌های قدرتی محسوب می‌شود و ورزشکاران برای بهبود قدرت و استحکام بدن خود این ورزش را انجام می‌دهند.
تاریخچه
ورزش دو و میدانی یکی از قدیمی‌ترین و پرطرفدارترین رشته‌های ورزشی است که از زمان باستان و در اکثر فرهنگ‌ها و تمدن‌ها اهمیت داشته است. این ورزش در اصل به دو بخش “دو” و “میدانی” تقسیم می‌شود که هر کدام شامل زیر شاخه‌های مختلفی می‌شوند. ورزش دو شامل دویدن در مسافت‌های مختلف است که از دوران باستان شروع شده است. اولین مسابقات دویدن به صورت مدرن در اوایل قرن 19 در انگلستان برگزار شد. مسابقات دو و میدانی در المپیک باستانی یونان، از سال 776 قبل از میلاد برگزار می‌شد. در این رشته، دویدن‌های کوتاه (مثل 100 متر، 200 متر)، دویدن‌های میانی (مثل 400 متر) و دویدن‌های بلند (مثل 800 متر، 1500 متر) انجام می‌شود.
ورزش میدانی (Field) شامل حرکاتی مانند پرش ارتفاع، پرش سوزن، پرتاب گلوله، پرتاب دیسک و پرتاب نیزه است. این رشته نیز از دوران باستان شروع شده و در اوایل قرن 19 به صورت مدرن توسعه یافته است.
در اصل، این دو بخش دو و میدانی به صورت جداگانه بودند و در سال‌های اخیر به صورت ترکیبی در مسابقات بین‌المللی انجام می‌شوند. این ورزش‌ها باعث شکوفایی استعداد ورزشکاران در زمینه‌های مختلف و توسعه تکنیک و قدرت آنها می‌شود. پس از برگزاری نخستین المپیک مدرن در 1896، دو و میدانی به عنوان یکی از رشته‌های اصلی این بازی‌ها برجسته شد.
ویژگی های دو و میدانی
رشته ورزشی دو و میدانی به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و بنیادی‌ترین ورزش‌ها، اهمیت و مزایای زیادی دارد. دو و میدانی به تقویت سیستم قلبی-عروقی، افزایش استقامت و بهبود تعادل و انعطاف‌پذیری کمک می‌کند. این ورزش به عنوان یک فعالیت هوازی، به سوزاندن کالری و کاهش وزن نیز کمک می‌کند. این رشته ورزشی به پرورش روحیه رقابت، پشتکار، خودباوری و کار گروهی کمک می‌کند. ورزشکاران در این رشته یاد می‌گیرند که چگونه با چالش‌ها مواجه شوند و به اهداف خود دست یابند. دو و میدانی به عنوان یک ورزش پایه، مهارت‌های اساسی را برای بسیاری از ورزش‌های دیگر مانند فوتبال، بسکتبال و والیبال فراهم می‌کند. بسیاری از تکنیک‌ها و مهارت‌های حرکتی در این رشته به سایر ورزش‌ها منتقل می‌شود.
این رشته ورزشی در بازی‌های المپیک باستانی و مدرن نقش مهمی داشته و بسیاری از قهرمانان بزرگ تاریخ ورزش در این رشته فعالیت کرده‌اند. برگزاری مسابقات دو و میدانی نسبت به سایر ورزش‌ها ساده‌تر است و نیاز به تجهیزات گران‌قیمت ندارد. این سادگی و در دسترس بودن باعث شده تا این ورزش در سراسر جهان طرفداران زیادی داشته باشد. شرکت در مسابقات دو و میدانی می‌تواند به ایجاد روابط اجتماعی و دوستی‌های جدید کمک کند. این ورزش به افراد این امکان را می‌دهد که در یک محیط رقابتی و حمایتی با یکدیگر تعامل داشته باشند. موفقیت در مسابقات و بهبود عملکرد فردی می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس و خودباوری ورزشکاران کمک کند. این احساس موفقیت می‌تواند در سایر جنبه‌های زندگی نیز تاثیرگذار باشد. به طور کلی، دو و میدانی نه تنها به عنوان یک ورزش، بلکه به عنوان یک ابزار برای بهبود کیفیت زندگی و توسعه فردی شناخته می‌شود.
انواع مسابقات
دو و میدانی به چندین بخش اصلی تقسیم می‌شود:
- دو:
- دو سرعت: شامل مسافت‌های مختلفی است مانند 100 متر، 200 متر و 400 متر.
- دو نیمه‌استقلال: 800 متر و 1500 متر.
- دو استقامت: 5000 متر و 10,000 متر.
- دو ماراتن: 42.195 کیلومتر.
- دو با مانع: 110 متر (مردان) و 100 متر (زنان) با موانع.
- پرش:
- پرش ارتفاع: پرش بالای میله‌ای عمودی.
- پرش طول: پرش افقی.
- پرش سه‌گام: ترکیبی از دو پرش و یک پرش طولی.
- پرتاب:
- پرتاب وزنه: پرتاب وزنه سنگین.
- پرتاب دیسک: پرتاب دیسک گرد.
- پرتاب چکش: پرتاب چکش سنگین به دور.
- پرتاب نیزه: پرتاب نیزه برای فاصله.
- علاوه بر اینها: مسابقات ترکیبی مانند دِکاتلون و هپتاتلون نیز وجود دارد که شامل چندین ماده از دو و میدانی است.
مسابقات و رویدادها
مسابقات و رویدادهای رشته ورزشی دو و میدانی شامل مجموعه‌ای از رقابت‌ها در زمینه‌های مختلف دویدن، پرش، پرتاب و پیاده‌روی است. این رویدادها به صورت فردی و تیمی برگزار می‌شوند و در سطوح مختلف از محلی تا بین‌المللی انجام می‌گیرند. این رویدادها به ورزشکاران این امکان را می‌دهد که در سطوح مختلف به رقابت بپردازند و استعدادهای خود را به نمایش بگذارند. در زیر به برخی از مهم‌ترین مسابقات و رویدادهای این رشته اشاره می‌شود:
مسابقات المپیک
دو و میدانی یکی از رشته‌های اصلی در بازی‌های المپیک است که از نخستین دوره این بازی‌ها در سال 1896 به عنوان یک بخش کلیدی شناخته می‌شود. این مسابقات شامل انواع مختلف دو، پرش و پرتاب است و ورزشکاران از سرتاسر جهان در آن شرکت می‌کنند.
مسابقات جهانی دو و میدانی
این مسابقات به عنوان یکی از معتبرترین رویدادهای بین‌المللی در دو و میدانی شناخته می‌شوند و هر دو سال یک بار برگزار می‌شوند. ورزشکاران در این مسابقات در رشته‌های مختلف به رقابت می‌پردازند و نتایج آنها به عنوان رکوردهای جهانی ثبت می‌شود .
مسابقات قهرمانی دو و میدانی داخل سالن
این مسابقات به طور معمول در فصل زمستان برگزار می‌شوند و شامل رشته‌های مختلف دو و میدانی در محیط‌های سرپوشیده است. این رویدادها به ورزشکاران این امکان را می‌دهد که در شرایط مختلف به رقابت بپردازند.
مسابقات قهرمانی دو و میدانی جوانان
این مسابقات به منظور شناسایی و پرورش استعدادهای جوان در دو و میدانی برگزار می‌شود و شامل رده‌های سنی مختلف است. این رویدادها به جوانان فرصتی برای رقابت و بهبود مهارت‌های خود می‌دهد.
مسابقات دو جاده و ماراتن
دو جاده شامل مسابقات استقامتی است که در مسافت‌های مختلف برگزار می‌شود، از جمله ماراتن (42.195 کیلومتر) و نیمه ماراتن (21.0975 کیلومتر). این مسابقات معمولاً در مسیرهای عمومی و خیابان‌ها برگزار می‌شوند و به محبوبیت زیادی در میان دوندگان تفننی و حرفه‌ای دست یافته‌اند.
مسابقات دو صحرانوردی
این مسابقات در محیط‌های طبیعی و بر روی زمین‌های ناهموار برگزار می‌شود و معمولاً در فصل‌های پاییز و زمستان انجام می‌گیرد. این رویدادها به ورزشکاران این امکان را می‌دهد که در شرایط مختلف جغرافیایی به رقابت بپردازند.
مسابقات پیاده‌روی
پیاده‌روی سرعتی یکی از رشته‌های خاص دو و میدانی است که در آن ورزشکاران باید تکنیک خاصی را رعایت کنند. این مسابقات معمولاً در مسافت‌های 20 و 50 کیلومتر برگزار می‌شود و در المپیک نیز حضور دارد.
قوانین و شرایط مسابقات دو و میدانی
قوانین مسابقات و داوری رشته ورزشی دو و میدانی شامل مجموعه‌ای از مقررات است که به منظور برگزاری منظم و عادلانه مسابقات توسط فدراسیون دو و میدانی طراحی شده‌اند. در اینجا این قوانین به طور کلی عنوان می شود و به جزئیات هر زیر رشته در بخش اختصاصی آن پرداخته می شود. این قوانین به منظور حفظ نظم و عدالت در مسابقات دو و میدانی طراحی شده‌اند و رعایت آنها برای تمامی شرکت‌کنندگان الزامی است. این قوانین کلی به چند بخش اصلی تقسیم می‌شوند.
قوانین عمومی
تنها ورزشکاران واجد شرایط می‌توانند در مسابقات شرکت کنند و ورود همزمان به دو ماده مختلف (یک ماده دو و یک ماده میدانی) تحت نظر سر داور است. ورزشکاران باید لباس و کفش مناسب بپوشند. کفش‌ها باید دارای حداکثر 11 جا برای میخ باشند و ابعاد میخ‌ها نیز محدود به 9 میلیمتر برای پیست تارتان و 12 میلیمتر برای پرش ارتفاع و پرتاب نیزه است.
قوانین داوری
اعتراض به نتایج یا اجرای مسابقه باید حداکثر 30 دقیقه پس از اعلام نتیجه رسمی صورت گیرد. اعتراضات باید به سر داور یا مرکز اطلاعات فنی ارجاع شود. ورزشکارانی که به دلیل رفتار غیرورزشی یا نقض قوانین از مسابقه اخراج شوند، باید دلیل اخراج در گزارش مسابقه ذکر شود.
قوانین مربوط به دوها
استارت برای دوهای سرعت باید نشسته باشد و هرگونه خطا در استارت منجر به تکرار آن می‌شود. در صورت تکرار خطا، ورزشکار خاطی از دور مسابقه حذف می‌شود. پیست استاندارد 400 متر است و هر شرکت‌کننده باید در مسیر تعیین شده خود حرکت کند .
قوانین مربوط به پرش و پرتاب
در این مواد، ورزشکاران باید در مدت زمان مشخصی عمل پرش را انجام دهند و در صورت تساوی، بهترین پرش‌های بعدی ملاک قرار می‌گیرد. ترتیب پرتاب‌کنندگان با قرعه‌کشی تعیین می‌شود و هر ورزشکار باید دایره پرتاب را ترک نکند تا وزنه به زمین برسد.
قوانین مربوط به مسابقات امدادی
در مسابقات امدادی، چوب امدادی باید در منطقه تعویض منتقل شود و اگر به زمین بیفتد، باید توسط ورزشکار مربوطه برداشته شود.
لباس ورزشی و لوازم ورزشی دو و میدانی
برای شرکت در مسابقات دو و میدانی، انتخاب لباس ورزشی و لوازم ورزشی مناسب بسیار مهم است. این لوازم باید عملکرد و راحتی ورزشکار را به حداکثر برسانند. در ادامه به انواع لباس‌ها و لوازم مورد نیاز و ویژگی‌های مهم آنها اشاره می‌کنم:
لباس ورزشی
- تی‌شرت یا لباس بالا تنه باید از جنس تنفسی و سبک (مانند پلی‌استر) باشد تا رطوبت را به خوبی جذب و انتقال دهد. همچنین باید راحت و انعطاف‌پذیر باشد. معمولاً کمردار و بدون آستین برای دو و میدانی انتخاب می‌شود.
- شلوارک یا شلوار رایج‌ترین انتخاب برای دوهای سرعت و استقامت، باید به گونه‌ای باشد که اجازه حرکت‌های آزادانه را بدهد. برای شرایط سردتر، شلوارهای لاغر و گرم‌کننده مناسب هستند.
- کفش‌های مخصوص دو و میدانی باید بسیار سبک، با زیره محکم و مناسب برای سطح زمین باشند. برخی از مدل‌ها دارای میخ‌های قابل تعویض برای بهبود چسبندگی در مسیرهای مختلف هستند. با توجه به نوع دو (سریع، نیمه‌استقامت، ماراتن) و نوع سطح (دورانی، میدان) انتخاب می‌شود.
- جوراب باید از مواد تنفس‌پذیر و مناسب برای جلوگیری از تاول و ناراحتی باشد. جوراب‌های ویژه دو و میدانی معمولاً فشار ملایمی به پاها وارد می‌کنند.
- کلاه یا عینک آفتابی برای محافظت در برابر آفتاب و افزایش دید در روزهای آفتابی، می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
لوازم ورزشی
- راهنما یا سوت: برای ورزشکارانی که در تمرینات گروهی شرکت می‌کنند، داشتن یک راهنما برای برقراری ارتباط در حین تمرین مهم است.
- چتر خود را تشکیل دهید: برای تمرینات استقامتی و سرعتی، ورزشکار معمولاً نیاز به چترهای مخصوص مقاومت دارد که می‌تواند در حین دویدن استفاده شود.
- ساعت یا تجهیزات الکترونیکی: برای پیگیری زمان، مسافت و ضربان قلب، استفاده از ساعت‌های ورزشی دیجیتال مفید است.
- بالشتک‌های حمایتی: برای جلوگیری از آسیب دیدگی‌های مکرر و بهبود عملکرد، برخی ورزشکاران از بالشتک‌های حمایتی استفاده می‌کنند.
رشته ورزشی دو و میدانی برای افراد ناتوان جسمی و ذهنی
رشته ورزشی دو میدانی می‌تواند برای افراد ناتوان جسمی و ذهنی مناسب باشد، به شرطی که شرایط و نیازهای خاص هر فرد در نظر گرفته شود. دو میدانی شامل انواع مختلفی از رویدادها مانند دو، پرش و پرتاب است که می‌تواند به افراد با ناتوانی‌های مختلف اجازه دهد تا در رشته‌ای که برای آنها مناسب‌تر است، شرکت کنند. در ورزش‌های معلولان، کلاسبندی‌های خاصی وجود دارد که به افراد با ناتوانی‌های مختلف اجازه می‌دهد تا در شرایط منصفانه‌ای رقابت کنند. این کلاسبندی‌ها بر اساس نوع ناتوانی و شدت آن انجام می‌شود. ورزش به تقویت عضلات، افزایش استقامت و بهبود سلامت روانی کمک می‌کند. این موارد برای افراد ناتوان جسمی و ذهنی بسیار مهم است.
برای افراد ناتوان، استفاده از تجهیزات مناسب و دسترسی به امکانات ورزشی ضروری است. این موضوع می‌تواند تأثیر زیادی بر توانایی آنها در شرکت در این ورزش داشته باشد. مشاوره با مربیان و متخصصان ورزشی می‌تواند به افراد ناتوان کمک کند تا بهترین رشته ورزشی را انتخاب کنند و به طور ایمن و مؤثر در آن شرکت کنند. به طور کلی، دو میدانی می‌تواند برای افراد ناتوان جسمی و ذهنی مناسب باشد، به شرطی که شرایط و نیازهای خاص هر فرد در نظر گرفته شود و از تجهیزات و امکانات مناسب استفاده شود.